Architektura sakralna, kościoły, klasztory

Nie sposób krótko opisać bogactwa architektury sakralnej Mazowsza. W samej Warszawie znajduje się kilkadziesiąt zabytkowych kościołów, reprezentujących niemal wszystkie epoki i style. Najstarszą świątynią gotycką w Warszawie jest katedra św. Jana na Starym Mieście, pięknym przykładem gotyku jest także Kościół Panny Marii na Nowym Mieście. Kościół Najświętszej Marii Panny Łaskawej na Starym Mieście jest z kolei zbudowany w stylu manierystyczno – barokowym. W stolicy znaleźć można kilka pięknym zabytków barokowych, m.in. kościół Dominikanów na Starówce czy piękny kościół Wizytek na Krakowskim Przedmieściu. Kościół ewangelicko-augsburski to zabytek wczesnego klasycyzmu, a także harmonijny kościół św. Aleksandra na Placu Trzech Krzyży. W XVIII wieku powstało w Warszawie kilka świątyń neorensansowych, m.in. św. Anny w Wilanowie, św. Boromeusza na Chłodnej czy kościół Wszystkich Świętych na Grzybowskiej. Na praskich Szmulkach wznosi się dumnie efektowna Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego z początku XX wieku, jedna z ulubionych lokacji filmowych w Polsce, z szerokimi schodami i wspaniałymi kolumnami. Filmowcy chętnie wybierają także zespół klasztorny Kamedułów na Bielanach, pięknie usytuowany w Lesie Bielańskim, na skarpie. W samym sercu Warszawy, na Tamce, wśród zieleni ukrywa się XVII-wieczny klasztor Szarytek, który sprawia wrażenie, jakby dwieście lat temu zatrzymał się tam czas. Najstarszą świątynią na terenie dzisiejszej Warszawy jest Święta Katarzyna, niegdyś daleko poza miastem, dzisiaj niewielka, pięknie usytuowana na skarpie budowla w stylu neogotyckim. Ozdobą Pragi jest XIX-wieczna Cerkiew św. Marii Magdaleny. Do II Wojny Światowej Warszawa była największym skupiskiem Żydów w Europie. Dzisiaj działają zaledwie trzy synagogi, z których najważniejszym zabytkiem i najbardziej znanym ośrodkiem kultu religijnego jest synagoga Małżonków Nożyków na Twardej.

Praktycznie w każdym mieście czy miasteczku mazowieckim można znaleźć piękne kościoły, kościółki i klasztory. Jednym z najważniejszych polskich zabytków jest XII-wieczna bazylika katedralna w Płocku, odrestaurowana w XVI wieku w stylu neogotyckim. Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Górze Kalwarii ma wnętrze w stylu barokowo-rokokowym. Na uwagę zasługują również gotycki kościół farny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z XV wieku, czy kościół św. Zygmunta w Szydłowcu, zbudowany również w XV wieku w stylu baroku saksońskiego. Kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Czerwińsku nad Wisłą powstał w XI wieku i uważany jest za cenny zabytek architektury romańskiej, choć nosi piętno wielu restauracji, w istocie swej będąc budowlą eklektyczną. Piękne, „nieograne” świątynie można spotkać w Radomiu, na czele z XIV-wieczną Farą, zespołem klasztornym Bernardynów, zabytkową cerkwią i ogromną neogotycką katedrą Najświętszej Marii Panny. W Opactwie koło Sieciechowa znajduje się cenny XVIII-wieczny pobenedyktyński zespół klasztorny, który składa się z ze świątyni ze wspaniałymi freskami, częściowo zrujnowanego klasztoru i pałacu opata. Pięknym przykładem sztuki sakralnej jest Fara w Solcu nad Wisłą, wzniesiony w XIV wieku, przebudowany w stylu renesansowym. Historyczna Iłża na południowym Mazowszu szczyci się XVII-wieczną Farą z bogatym, barokowym wyposażeniem. Wiele cennych świątyń znajduje się także w okolicach Sochaczewa. Najważniejszym miejscem kultu jest Niepokalanów, dzisiaj prężny ośrodek kultury katolickiej, którego najważniejszym obiektem jest modernistyczne Sanktuarium Matki Bożej Niepokalanej.

Niezwykle interesującymi obiektami zdjęciowymi są świątynie drewniane, rozsiane po całym Mazowszu, nieregularnie – dawne cerkwie, kościółki, kapliczki. Tylko wokół Ciechanowa można spotkać osiem takich obiektów, zazwyczaj usytuowanych w małych miasteczkach czy wsiach. Na ziemi czerskiej znajduje się obecnie 11 drewnianych świątyń, a na warszawskiej zaledwie sześć. Każdy z nich ma osobny styl, zachwycając prostą linią i harmonią architektury. Najstarszy modrzewiowy kościół na Mazowszu znajduje się w Chynowie, nieopodal Góry Kalwarii, skromny na zewnątrz, zaskakuje bogatym wystrojem wnętrza. Jednym z najpiękniejszych zabytków tego rodzaju jest kościół w Lewiczynie koło Grójca, zdumiewająco efektowny zarówno zewnątrz, jak i w środku.

partnerzy serwisu
loga Unii Europejskiej