Powierzchnia województwa mazowieckiego wynosi 35 558,18 km2
Liczba mieszkańców – 5,32 mln
Stolica – Warszawa
Powierzchnia Warszawy wynosi 518 km2
Ludność w Warszawie – 1,73 mln
Mazowsze, z usytuowaną pośrodku Warszawą, to region, w którym powstaje najwięcej filmów w kraju i gdzie najlepiej rozwinął się rynek usług filmowych. Wyjątkowość Mazowsza w skali europejskiej polega na tym, że nowoczesna stolica Polski usytuowana jest na obszarze o wielkim potencjale ekologicznym, w dużej mierze naturalnym, bogatym w wyjątkowo malownicze plenery. Dzięki temu ekipa filmowa może założyć wygodną bazę w Warszawie, stałą lub czasową, i bez trudności przemieszczać się po całym regionie w czasie nie większym, niż 2 godziny jazdy.
Na Mazowszu mieszka 5,2 milionów ludzi. Najwięcej oczywiście w Warszawie, od 2 do 2,5 mln, w zależności od tego, czy liczy się warszawiaków zameldowanych, czy pracujących w stolicy. Oprócz Warszawy w regionie są cztery miasta średniej wielkości – Radom, Płock, Ostrołęka, Siedlce. Co niezwykłe dla dzielnicy centralnej, aż 30 proc. Mazowsza to chronione obszary zielone, z których aż 20 proc. zajmują lasy.
Kręte, dzikie zakola rzek, mateczniki, naturalne skupiska flory i fauny, łagodne pagórki sąsiadujące z równinami, setki kilometrów sadów owocowych, strzeliste wieże kościołów w miastach – to najbardziej charakterystyczne cechy mazowieckiego krajobrazu, wyjątkowo przyjaznego ekipom filmowym.
Ekipy filmowe nie muszą wyjeżdżać z Mazowsza, by znaleźć interesujące plenery miejskie, historyczne i nowoczesne. Warszawa, miasto tysiąca kontrastów, odbudowana po niewiarygodnych zniszczeniach wojennych, to najpopularniejsze obecnie w Polsce miejsce realizacji zdjęć filmowych. Architektoniczne perełki – Stare Miasto i Trakt Królewski bezpośrednio sąsiadują z zielono-szarym Powiślem, licznymi parkami miejskimi i terenami zielonymi, czystymi przykładami socrealizmu z lat 50. w centrum a także największym polskim skupiskiem architektury nowoczesnej. Wystarczy jednak przejechać na drugą stronę Wisły, by ujrzeć dzielnice i budynki industrialne lub postindustrialne, jakże popularne we współczesnym kinie. Piękne, historyczne zabudowy można znaleźć w dumnie wznoszącym się na Wzgórzu Tumskim Płocku, a także w nieodkrytym jeszcze przez ekipy filmowe Radomiu, gdzie zachowały się całe ulice pełne czystej, XIX-wiecznej zabudowy. Mazowieckie miasta i miasteczka, gęsto rozsiane po całym regionie, są naturalnym tłem do filmów realizowanych we wszystkich konwencjach i tłach historycznych.
Historyczne uwarunkowania sprawiły, że na Mazowszu znajduje się nieprawdopodobne bogactwo architektury sakralnej, a także dworków, pałacyków, zespołów pałacowo-parkowych. Kilkadziesiąt zabytkowych kościołów w Warszawie niejednokrotnie już stanowiło tło filmowych ślubów, pogrzebów czy chrzcin. Ale warto wyjechać poza stolicę i poszukać ciekawych obiektów w mniejszych miastach – należy do nich na przykład XII-wieczna Bazylika w Płocku czy kościoły w Górze Kalwarii, Szydłowcu i liczne obiekty sakralne w Radomiu. Synagogi, cerkwie i kościoły ewangelickie znaleźć można w kilku mazowieckich miastach. Najbardziej niezwykłymi obiektami sakralnymi na Mazowszu są zabytkowe kościoły drewniane, schowane z daleka od głównych tras, ocalone przed zawieruchą wojenną na wsiach i w małych miasteczkach, zachwycające modrzewiowymi belkami i wyszukaną prostotą architektoniczną.
Mazowsze to architektoniczne zagłębie pałaców i zespołów pałacowo-parkowych. W samej tylko Warszawie, głównie w okolicach Traktu Królewskiego, znajduje się około 20 pałaców! I choć Wilanów i Łazienki to od lat najpopularniejsze plenery zdjęciowe, bardzo ciekawe obiekty można też wypatrzyć poza stolicą. Żelazowa Wola, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Gombrowicza we Wsoli pod Radomiem, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, pałace w Jabłonnie, Radziejowicach czy Oborach to najpiękniejsze przykłady tego typu architektury. Różnorodność tego typu obiektów jest więc wielka, a wszystkie one znajdują się w promieniu 100 km od Warszawy. Najcenniejszymi zabytkami regionu są potężne zamki – dwa w Warszawie, Ujazdowski i Królewski, a także w Ciechanowie, Czersku, Iłży, Szydłowcu. Piękno parków, rezydencji i romantycznych dworków jest dla trafiających na Mazowsze filmowców magnesem i daje im twórczą inspirację.
Region mazowiecki to kolebka polskiego rolnictwa, i co za tym idzie, folkloru. Z lotu ptaka Mazowsze wygląda zjawiskowo: zieleń licznych lasów i parków narodowych kontrastuje z żółtymi i brązowymi prostokątami pól, przetykanymi licznymi rzekami i rzeczkami o nieuregulowanych, dzikich brzegach. W maju tysiące kilometrów sadów w okolicach Grójca pokrywa się białymi kwiatami. Na terenie Mazowsze działają skanseny kultury ludowej i wiejskiej, jak Zagroda Kurpiowska niedaleko Ostrołęki, Muzeum Wsi Radomskiej czy Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.
Warszawa, największe miasto Polski, otoczona jest naturalną przyrodą, która wchodzi już w granice miasta. Miasta zanurzone w zieleni, lasach, puszczach i parkach krajobrazowych to największy paradoks Mazowsza. Ale też ogromna wygoda dla filmowców, którzy nie muszą wyprawiać się daleko, by zrealizować zdjęcia w lasach lub nad wodami. Na Mazowszu znajduje się aż 177 rezerwatów przyrody, 62 obszary chronionego krajobrazu i ponad 4000 pomników przyrody. Nie bez powodu Mazowsze nazywane jest „zielonym sercem Polski”. Do najpiękniejszych obszarów leśnych należą Kampinoski Park Narodowy czy Puszcza Kozienicka. Zdumiewa bogactwo i malowniczość krętych rzek. Nieuregulowana w większości biegu Wisła to najchętniej filmowana polska rzeka, ale dzikie zakola Bugu, Pilicy, Narwi i Bzury również należą do wyjątkowo pięknych plenerów zdjęciowych.
Wszystkie atrakcje przyrodnicze skupione są na niewielkim stosunkowo obszarze, godzinę do dwóch jazdy samochodem ze stolicy. Nie sposób jednak w krótkim, użytkowym przewodniku turystycznym oddać bogactwa naturalnego krajobrazu regionu, którego walory ekologiczne stanowią ewenement na skalę europejską. W subtelny i lapidarny sposób ujął charakter tej centralnej polskiej krainy poeta Krzysztof Kamil Baczyński:
Mazowsze. Piasek, Wisła i las.
Mazowsze moje. Płasko, daleko –
pod potokami szumiących gwiazd,
pod sosen rzeką.
